4 do’s en don’ts voor gescheiden ouders in een tijd van crisis
Change begins when we learn to own our own emotional brain. Bessel Van der Kolk (psychiater en onderzoeker trauma)
Deze blog schreef ik in april dit jaar. Enerzijds had je de moeilijke co-ouderschappen die plots rustiger waren door het wegvallen van de dagelijkse stress. Anderzijds had je moeilijke co-ouderschappen die plots heftiger werden door de effecten van corona en maatregelen op de mentale gezondheid van één of beide ouders.
Deze blog blijft waardevol voor ouders in periodes van crisis in het co-ouderschap.
Jan kreeg de boodschap dat de wissel niet zou doorgaan. Nu was het al even rustig tussen hem en moeder. Waarom nu weer? De reden die hij kreeg, kende hij. Hij zou volgens moeder de kinderen slecht behandelen. De kinderen lieten dat ook vaak horen. Daardoor voelde hij zich onzeker als vader.
Toch ging hij zoals in het vonnis staat op het afgesproken uur naar moeder. Daar stond moeder aan de voordeur, samen met haar ouders. Hij kreeg de krop in de keel. Hij was bang dat hij de controle zou verliezen over zichzelf.
Daar kwamen de beschuldigingen en verwijten. Eerst stil, maar daarna harder en harder. Hij besloot naar huis te gaan. De week erna sprak hij met de mensen rondom hem die hem steunden.
Hij was die week de controle niet verloren. Hoewel hij weinig invloed had op de situatie, koos hij om zijn energie te stoppen in iets waar hij wél invloed op had: zijn onvoorwaardelijke liefde en inzet voor zijn kinderen. De situatie ging daar niets aan veranderen. Hij bleef rustig waardoor na enkele weken het terug was als voorheen.
Ik hoorde tijdens de lockdown verhalen waarbij ouders de pedalen verloren, door de angst die deze crisis in ons wakker maakte. De meest gehoorde angst was: “Ik ben bang dat ik mijn kinderen verlies.” Die angst kan maken dat je niet meer helder de juiste dingen gaat doen. Iets waar ouders zoals Jan, zich zelfs in crisissituaties niet door laten leiden.
We worden allemaal geslingerd in oude angsten door de crisis.
Angst voor tekort. Angst voor gevaar. Angst voor de dood. Ons brein kan de chaos niet aan. De media doet voortdurend updates. Je kan ieders mening over de maatregelen en het virus op talrijke facebookpagina’s lezen. Daardoor komt je reptielenbrein (maar ook bij mij, je buren en mensen wereldwijd) in alertheid.
Dat reptielenbrein kan je vergelijken met de volgende situatie.
Je kind loopt over straat. Er komt een auto aangereden. Richting jouw kind. De afstand tussen beide is klein. Wat er dan in je lichaam omgaat: hartkloppingen, koud zweet, bleek gezicht, spijsvertering stopt (precies naar toilet moeten en tegelijk overgeven).
Alle energie wordt naar je ledematen gebracht. Om je kind te redden. Goed dat we dit reptielenbrein hebben. Het helpt ons overleven.
De constante veranderingen die we nu steeds weer meemaken, doordat het virus weer opflakkert, is vergelijkbaar met moeilijk co-ouderschap.
Je weet nooit goed waar je aan toe bent. Want elke dag opnieuw kunnen er nieuwe regels of afspraken komen. Je planning met de kinderen wordt in de war gebracht door vader of moeder. Je staat na een tijd voortdurend op paraat. Dus het reptielenbrein draait overuren.
Je zit al maanden (misschien jaren) je suf te werken hoe jij toch de andere ouder kan doen samenwerken over de hobby’s, school of gezondheid van jullie kinderen. Dat lukt maar niet. Je piekert je suf. Je energie lijkt tot een einde te komen.
Dit is zeer uitputtend.
Bij het voorbeeld van je kind en de auto, duurt dit maar tientallen seconden. Meer kan ons systeem niet aan. Als het langer duurt, zoals bij een vechtscheiding en nu bij de corona-crisis, kom je in een overlevingstoestand terecht die echt niet meer goed is voor jou en je kinderen. Die overlevingstoestand herstelt je systeem niet. Je raakt uitgeput. Je reptielenbrein reageert instinctief op momenten dat het niet nodig is.
Zo ook bij de moeder van de kinderen van Jan. Door de bijkomende stress van de corona, gaat haar reptielenbrein weer op paraatheid staan. Oude wondes die tussen haar en Jan speelden als ex-partners, komen weer naar boven. Plots kan ze hem weer niet zien als de vader van haar kinderen.
Zo blijft het pijnlijke zich herhalen in het brein.
Het ziet overal gevaar. Het kan niet meer op adem komen. Niet meer herstellen
Wat kan je dan doen?
Zeker nu in een tijd van chaos en paniek, is het broodnodig om jou en je kinderen kansen te geven op herstel. Dit zijn mijn 4 do's en don'ts, die je kunnen steunen als gescheiden ouder in een periode van crisis.
>> Wees mild
DO: Het is normaal dat jij en je kinderen nu meer angst en onrust ervaren. Wees mild voor jezelf en elkaar. Het is niet leuk en heel onaangenaam. Maar het is zo. Het is als een poel die vervuild is met modder. Die krijg je ook niet helder door de modder naar beneden te duwen. Met de tijd zal de modder weer naar de grond zakken. Dan is het water weer helder. Omarm de angst met zachtheid. Geef jezelf en je kinderen troost en liefde. De natuur en dieren kunnen hierin helpen. Deel hoe jij je voelt zodat je kinderen hier de ruimte voor voelen om het zelf te doen. Je kan bijvoorbeeld een doosje maken met dingen die je troosten in zo’n periodes.
DON’T: Jezelf nog meer op je hoofd slaan als het misloopt in zo’n periode. Ga jezelf niet schuldig voelen als je eens meer de controle over jezelf of je kinderen verliest. Klop jezelf niet op je hoofd als de communicatie met de ex weer eens escaleert. Blijf jezelf niet wentelen in je eigen piekergedachten om een snel een oplossing te vinden voor de volgende wissel. Vertragen is het antigif voor conflict. Zeker in een crisisperiode.
>> Durf tijd te maken om stil te staan
DO: Enkele jaren geleden crashte een Boeing 747 midden in de lucht. De piloten keken naar een flikkerend en rood dashboard dat aangaf dat de motoren stil waren gevallen. Eén piloot kon het vliegtuig miraculeus doen landen in de Hudson rivier. Achteraf werd gevraagd aan deze piloot hoe hij dat gedaan had. “Ik heb even niets gedaan. Misschien maar voor enkele seconden. Maar in die seconden kon ik mijn angstsysteem uitschakelen en opnieuw helder denken. Dat was onze redding.” Ik weet niet of het waar is, maar ik heb gehoord dat hij zijn handen onder zijn bips stak om hemzelf te dwingen niet impulsief te handelen. Het lijkt alsof stilstaan in een crisisperiode geen optie is. De problemen die we op ons bord krijgen zijn dringend. Maar gerichte actie komt vanuit een heldere mindset en niet vanuit chaos.
DON’T: Wentel jezelf niet in negatieve paniekzaaierij. Scroll niet eindeloos door sociale media vol meningen van mensen over datgene waar je jezelf zorgen over maakt (en zelfs nieuwe dingen ontdekt waar je jezelf misschien ook zorgen over moet maken). Je brein zal het maar al te graag lezen. Het zal tegenpruttelen wanneer je je afmeldt. Maar je zal er dankbaar voor zijn. Dit heeft effecten op jouw rust. Die rust heb je nodig voor je kinderen en jezelf.
>> Praat over de toekomst
DO: Praat met je kinderen over straks, morgen en volgende week. Maak plannen voor de volgende week bij jou. Trauma en shock doen iets heel speciaal met ons brein. Ze maken dat het moment van de shock eeuwig lijkt te duren. Je kan niet meer aan gisteren denken en niet meer aan morgen. Praat niet over de inhoud van de situatie op dat moment. Maar over straks. Wat gaan we eten? Wat gaan we kijken? Wat gaan we spelen? Dit herstelt.
DON’T: Ga niet eindeloos praten met je kind of anderen hoe erg dit allemaal is. Het is lastig en met momenten een dikke ellende. Je haalt je veerkracht onderuit met een negatieve mindset. Weet dat je er sterker kan uitkomen. Maar niet door de situatie eindeloos te herhalen in gedachten en gesprekken. Zo zal het brein in trauma en shock blijven, want nog meer schade kan toebrengen.
DO: Vorig jaar volgde ik cursus bij Peter Jakob. Hij heeft een trauma-team dat opgeroepen werd in 1987 toen de MS Herald of Free Enterprise (een overzetboot tussen Zeebrugge en Dover) gezonken was. De overlevenden moesten opgevangen worden. Toen wisten ze nog niet zoveel over trauma. De hulpverleners begonnen te praten over de shock. Ze dachten dat dit zou helpen als de overlevenden wisten wat er gebeurd was. Maar Peter deed iets speciaals. Zijn team ging gewoon een deken geven aan deze mensen en naast hen zitten. Later onderzoek zou uitwijzen dat aanwezigheid in crisis cruciaal is voor herstel. Dit is ook wat je kinderen nodig hebben. Dat je bij hen bent. Dat als ze bij de andere ouder zijn, ze voelen dat jij er nog steeds bent voor hun als een anker in de storm.
DON’T: Ga niet op je smartphone scrollen en het nieuws opzetten met je kinderen erbij. Dat is heel verleidelijk. Want je wil natuurlijk de laatste updates. Maar je kinderen hebben het nodig dat je mentaal aanwezig bent met hen. Ga elke dag even in een park of bos in je gemeente. Dat brengt je aanwezigheid terug op de voorgrond. Doe even een knutselactiviteit met wc-rolletjes, ook al ligt er veel strijk en dwarrelen de stofwolken rond.
An Brems
Podcast
iedere week breng ik een nieuwe aflevering van mijn podcast 'Straffe Ouders na de Scheiding' waar ik spreek over wat helpend is voor ouders in een conflict na scheiding.
Beluister hier de podcast
Meer rust bij co-ouderschap (gratis!)
Vind een heldere weg om rust te brengen in jouw gezin, wanneer de communicatie met de andere ouder niet goed gaat.
Vraag hier de gids gratis aan
Training Bouwen aan een sterke basis
Wil jij graag hulp bij het goed opzetten van de structuur van parallel ouderschap voor jouw gezin? Dan is de training Bouwen aan een sterke basis misschien iets voor jou.
Lees hier meer over deze training.
Wat als samenwerken als ouders niet gaat?
Mijn ex moet eerst veranderen. Zo kan ik geen co-ouderschap doen!
Na de echtscheiding moet je wel nog als ouders verder. Terwijl er misschien enorm veel pijn, verdriet of woede is tussen elkaar als ex-partners. In deze blog wil ik je uitleggen waarom de stap van ex-partners naar co-ouders na de echtscheiding zo moeilijk is en totaal niet evident.
Hoe begin je nu aan parallel ouderschap?
Over de voorwaarden om aan parallel ouderschap te beginnen. Ook al is het nog niet zo gekend. Als jij ervoor kiest en 100% voor gaat, dan straal je dat uit en neem je anderen die het nog niet kennen, mee.
5 Belangrijke inzichten waardoor je begrijpt wat Parallel Ouderschap is
Je vraagt jezelf af “Wat is dat nu, parallel ouderschap?” Je hebt het gehoord van een vriend, een hulpverlener of de rechtbank. Dan ga je op zoek naar informatie. Ik vertel je hier wat jij moet weten over parallel ouderschap.
Hoe voed je je kind goed op in een vechtscheiding
Als ouder wil je je kind goed opvoeden. Maar hoe doe je dat in een vechtscheiding, waar er heel wat extra uitdagingen komen bij kijken? Toch kan het. In deze blog vertel ik je over één ding, een inzicht dat al een klein verschil kan maken.
Mijn kinderen zien lijden in een vechtscheiding, dat is heel moeilijk geweest
Het is één ding om zelf met de moeilijke situatie om te gaan, maar je kinderen zien lijden, dat is héél moeilijk geweest. Zo vertelde Steven Laureys op radio 1. Het zette me aan om te spreken met ouders over dit lijden en hoe je als ouder daarmee kan omgaan. Dat vertel ik je graag in deze blog.
Aaargh, het wisselmoment is weer pure stress
Het wisselmoment komt in negen op de tien gesprekken aan bod en bezorgt veel ouders en kinderen stress. Wat speelt er zich af tijdens een wisselmoment, welke valkuilen kan je vermijden opdat je kinderen en jij nét iets minder overstuur moeten zijn.
Parallel ouderschap is ook co-ouderschap
Er bestaan heel wat misverstanden in de samenleving rond scheiden. De woorden verliezen hun betekenis en worden door elkaar gebruikt. Parallel ouderschap is een vorm van co-ouderschap die minder gekend is , toch doet deze vorm het heel goed voor ouders die kampen met conflict met de andere ouder.
Parallel ouderschap kan je niet alleen doen
Parallel ouderschap kan je niet alleen doen. De kracht van het conflict na echtscheiding is groot. Het vraagt wat om jezelf ertegen te verzetten. Daarom heb jij steun nodig om dit te kunnen volhouden. In deze blog leg ik je uit waarom dit belangrijk is en wat de grootste obstakels daarvoor zijn.
3 tips voor een betere relatie met je tiener in een complexe scheiding
7 onbewuste strategieën die een goed ouderschapsplan saboteren
Veilige eilandjes als antigif voor een moeilijke echtscheiding
Veilige eilandjes kunnen beschermen tegen de problemen van een psychisch kwetsbare ouder, ook bij een moeilijke echtscheiding. Ik vertel je graag hoe je dit veilig eiland kan opbouwen met je kinderen in 3 stappen.
Hét ouderschapsplan voor ouders in hoog conflict bestaat niet
Een ouderschapsplan maken in hoog conflict na echtscheiding is niet goed, voor regelingen over de kinderen, samen met moeder/vader, is maatwerk nodig. Jij zal zelf moeten leren hoe je houvast creëert voor jou en je kinderen in iedere aparte situatie. Ik toon je waarom parallel ouderschap hierin een goede weg is.
Het beste medicijn tegen ouderlijke burn-out
Het nieuws kopte: “1/12 ouders kampt met ouderlijke burn-out. " De westerse landen, die vaak een individualistische cultuur hebben, zijn het zwaarst getroffen door het fenomeen van uitputting (burn-out) bij ouders. Wat doe je daartegen?
Meer aandacht voor de impact van echtscheiding op kinderen
In mijn vorige blog vertelde ik over de getuigenis van Steven Laureys over zijn vaderschap in de vechtscheiding. Sofie Lemaire gaf daarna een hele uitzending over de impact van een echtscheiding op kinderen. Het is goed dat hier aandacht voor komt in de samenleving. In deze blog vertel ik je waarom.
3 valkuilen van informatie over moeilijke echtscheidingen op internet
Wanneer we vastlopen met iets, dan raadplegen we meteen internet en sociale media. Je wil een verklaring en een oplossing. Maar hoe weet je of die informatie betrouwbaar is en helpend? In deze blog bespreek ik 3 valkuilen van informatie over moeilijke echtscheidingen op internet. Omdat ik niet wil dat je daardoor nog meer in de last sukkelt.
De smartphone maakt een conflict na echtscheiding nog groter
Loopt de communicatie met je ex-partner over de kinderen niet goed? Het bevordert het welzijn van je kinderen als je bewust omgaat met de berichtjes van vader/moeder via de smartphone in het co-ouderschap. In deze blog wil ik je helpen zien waarom de smartphone een conflict tussen ouders nog sterker maakt. Ik vertel je ook waarom het de moeite waard is om hier bewuster mee om te gaan.
Pffff, het is weer van dat ...
“Het” is weer daar. Het gedoe, de miserie, de storm, de ellende tussen jou en de co-ouder. Wist je dat “het” ervoor zorgt dat kinderen verscheurd worden door de botsende meningen en emoties tussen hun ouders. Laat je niet meezuigen door het gedoe, zodat je kinderen houvast en rust kunnen vinden.
Verdorie, de kinderen inzetten om mij te pesten!
We zien de kinderen vaak als onschuldige speelballen van de conflicten tussen hun ouders, maar het zijn ook autonome wezens, die hun eigen rol hebben in de moeilijke echtscheiding. Daarom wil ik je doen nadenken over 5 acties die je beter niet neemt als je kinderen ingezet worden in de strijd.
4 strategieën om uit het conflict te gaan
4 strategieën om je niet te laten grijpen door het conflictmonster (lees eerst het artikel over het conflictmonster ;-))
3 Misverstanden over de muur opzetten met de andere ouder
Parallel ouderschap leert je om “de muur” op te zetten tussen jezelf en de vader/moeder van je kinderen. Dit om het conflict tussen jullie te verminderen. Want dat conflict is niet goed voor het welzijn van je kinderen. Er zijn wat misverstanden over die muur waarover ik het graag wil hebben.
4 Do’s en don’ts wanneer je kind het contact met je verbreekt na de echtscheiding
Je kind wijst je af na de echtscheiding. Hij is liever bij de andere ouder. Hoe ga je daarmee om? Ik deel graag de 4 meest waardevolle do’s en don’ts wanneer jij afgewezen wordt door je kind.
3 Redenen waarom hulp vragen bij een vechtscheiding niet evident is
Er is schaamte bij ouders die gescheiden zijn en problemen hebben daardoor. Men heeft snel oordelen klaar voor mensen die niet in het ‘normale’ plaatje passen in onze samenleving. Ook over ouders die in een vechtscheiding zitten, is er niet altijd begrip. Dat geeft eenzame gevoelens. Die eenzaamheid durven doorbreken, is vaak een grote stap. In deze blog vertel ik je graag over 3 redenen waarom gescheiden ouders niet durven spreken over hun problemen.
Is parallel ouderschap iets voor mij?
An, dat past niet bij mijn waarden. Ik vind dat we toch moeten overleggen over de opvoeding van de kinderen. Misschien herken je dit? Je bent niet alleen. Ouders die eraan denken te starten met parallel ouderschap, hebben een paar twijfels. Ik help je graag door hierover te spreken. Een helder beeld over deze vorm van co-ouderschap is belangrijk, zodat jij op de juiste moment kan kiezen om hiermee te starten opdat je niet dieper in de vechtscheiding komt.
5 redenen waarom ik graag in groep aan parallel ouderschap werk
"Eigenlijk wil ik liever individueel met je werken, An." Het verbaast je vast, wanneer ik je voorstel om deel te nemen aan een groepstraject met ouders die in hetzelfde schuitje zitten. Is dat wel iets voor mij? Ik vertel je graag 5 redenen waarom ik graag in groep aan parallel ouderschap werk.
Laten we het daar niet over hebben!
In een vechtscheiding, maak je dingen mee waarvoor je je kan schamen. Maar dat hoeft niet. Je bent niet alleen. Ik inspireer je graag om die schaamte te doorbreken, zodat je meer rust kan vinden voor je kinderen en jezelf.
Toegeven of op je strepen staan voor de kinderen?
Als co-ouderschap moeilijk gaat na de echtscheiding, is er iets anders nodig dan overleg. Alles wat je meedeelt of vraagt aan de andere ouder, heeft effect. En als het slecht aankomt, dan zal hij/zij dat laten horen aan jullie kinderen. Moet je dan zwijgen? Of op je strepen staan?
Kom uit je kot! En laat het moeilijk co-ouderschap niet op zijn beloop.
Dus als je denkt, dit is niet het moment om te werken aan parallel ouderschap. Weet dan dat er meer mogelijk is dan je brein je wil wijsmaken. Durf opnieuw te hopen en te dromen. Bouw elke dag aan die droom. (Maar niet de droom dat de andere ouder ooit tot inzicht zal komen, dat is wel realiteit)
Vul jouw EHBO kistje
In conflict na echtscheiding is werken aan jouw zelfzorg en die van je kinderen essentieel. Ik vertel je in deze blog graag waarom dit de basis is om uit moeilijk co-ouderschap te komen.
In een crisis zou je toch inzicht mogen verwachten van de andere ouder?
Over het rouwproces, dat de andere ouder niet de co-ouder is waar jij op hoopte. In een wereldwijde crisis, nu met corona, zou je toch samenwerking verwachten?
De combi corona en co-ouderschap
Ik vertel je graag over enkele reflecties naar aanleiding van vragen die mij gesteld werden de voorbije dagen over het effect van de corona-crisis op moeilijk co-ouderschap.
Vertragen in moeilijk co-ouderschap
Dit artikel gaat over vertragen, terwijl je constant in paraatheid moet staan wanneer co-ouderschap met strijd verloopt.
Het conflictmonster
Parallel ouderschap is een bewezen effectieve uitweg uit de vechtscheiding. Het opzetten van de muur tussen beide ouders, helpt het conflictmonster bij de kinderen weg te houden.
Bemiddeling werkt vaak niet in een vechtscheiding
Wat doe je met de angst die de co-ouder zaait?
Angst, je vindt ontzettend veel goed bedoelde raad hierover. Je wil dit het liefst niet voelen. Zo zit onze maatschappij ook in elkaar. Angst? Zoek een oplossing en het is weg. Maar zo werken gevoelens niet. Lees er meer over in dit artikel.
Wat helpt bij hoogconflictscheidingen?
In december 2018 verschenen de belangrijkste resultaten van het onderzoek van Inge Pasteels aan de PXL over wat werkt bij hoog conflict na echtscheiding. Dit vormde toen mee de basis voor de werking van Glinster.
Blijven staan ondanks de storm
Willen kinderen wel praten over de scheiding?
Scheiden doet lijden
Train je brein uit de vechtscheiding
Durf jij je boos maken op je kinderen na de echtscheiding?
Ik help ouders om na de echtscheiding grenzen te stellen aan onveilig of kwetsend gedrag van hun kinderen. Dat is vaak moeilijk om verschillende redenen. Ik help ouders stevig te staan en hier grenzen aan te geven. Hoe doe ik dat? Wel ik geef je in deze blog graag enkele ideeën.
Familierechtbanken kreunen onder het werk
SOS een boos kind na de echtscheiding – 5 tools om de band te versterken
Je vindt zoveel informatie over kinderen die boos zijn, maar het is toch anders wanneer je in een vechtscheiding zit. Hoe ga je daarmee om? Wat kan je wel doen en wat doe je beter niet? Met een andere mindset kan je meer doen dan je denkt! Op die manier houden we samen koers op de vele belangen van je kinderen.
Op zoek naar een ander woord voor vechtscheiding
De benaming ‘vechtscheiding’ vind ik niet goed voor alle ouders. Je kiest er vaak niet voor om in zo’n situatie te zijn. Het kijkt neer op ouders die in moeilijk co-ouderschap zitten. Het voelt beschuldigend, kleinerend, betuttelend… Toch roept het sterke reacties op.
Mijn kind zegt dat ik lieg, wat kan ik doen?
Na de echtscheiding mag je de andere ouder niet zwartmaken om de kinderen niet in een loyaliteitsprobleem te brengen. Maar wat als de andere ouder jou zwartmaakt of leugens over jou vertelt? Ik wil je inspireren om jou terug aan het stuur te zetten van je ouderschap in zo’n lastige situatie.