In deze blog deel ik mijn ervaringen met ouders in complexe scheidingen, die vaak het gevoel hebben in een ‘vechtscheiding’ te worden geplaatst. Dit label roept vaak emoties zoals schuld en schaamte op. In plaats van dit label, werk ik met ouders die te maken hebben met ‘conflictueus ouderschap’, waarbij communicatie met de andere ouder moeilijk is.

Mijn rol is om ouders te ondersteunen door te luisteren, hun situatie te begrijpen en samen naar oplossingen te zoeken. Het is een proces van heroverweging en herstructurering, waarbij geduld en begrip essentieel zijn om een gezonde opvoeding te waarborgen, ondanks de scheiding.

Boosheid bij kinderen en jongeren in een complexe scheiding: hoe kun je als ouder reageren?

Boosheid bij kinderen kan zich uiten in driftbuien, kwetsende woorden of zelfs fysieke uitbarstingen. Het is essentieel om te begrijpen dat boosheid zowel liefde als duidelijke grenzen nodig heeft, vooral als je zelf door een scheiding gaat.

An deelt praktische tips voor ouders, zoals het belang van steun, het rustig blijven... Ze benadrukt dat het voor kinderen vaak moeilijk is om hun gevoelens te uiten, vooral als ze tussen twee strijdende ouders staan. Ze moedigt ouders aan om de veiligheid van hun kinderen te waarborgen door hen ruimte te geven om hun emoties te uiten en zelf het voorbeeld van rust en geduld te geven.

De uitdaging van ouders in een complexe scheiding: niet gehoord voelen in de familierechtbank

Ouders in een complexe scheiding of hoog conflict na scheiding dragen vaak een zware last. Naast de emotionele pijn en spanningen komt daar de strijd in de familierechtbank bij.

Veel ouders ervaren dat hun stem niet gehoord wordt, dat hun zorgen worden weggewuifd en dat de uitkomst van de procedure hen eerder machteloos dan geholpen achterlaat.

Hoe stel je grenzen aan onveilig of kwetsend gedrag van je kinderen na een echtscheiding?

Herken je dit: het gevoel dat het moeilijk is om boos te worden op je kinderen na een echtscheiding? Je wilt hen beschermen, hen geen extra verdriet doen. Maar tegelijkertijd merk je dat sommige situaties om duidelijke grenzen vragen. Hoe doe je dat, zonder dat het voelt alsof je faalt als ouder?

Van de 40 000 gesprekken die de jongerentelefoon Awel per jaar doet met kinderen en jongeren, gaan 20% over een echtscheiding en de gevolgen ervan. (Radio 1)

Waar hebben ze het moeilijkst mee? Hun rechten, aandacht van de ouders, een luisterend oor zoeken, ik wil niet willen kiezen tussen mama of papa,…

Het nieuws kopte in december 2018: 'Waarom bemiddeling bij hoge conflicten niet werkt'. Het is ook mijn ervaring dat de goedbedoelde inzet om met iedereen te spreken in hoog conflict, strijdverhogend kan werken en ouders en kinderen nog verder van elkaar drijft.

Maar wat werkt dan wel? In december 2018 verschenen de belangrijkste resultaten van het onderzoek van Inge Pasteels aan de PXL over wat werkt bij hoog conflict na echtscheiding. Dit vormde toen mee de basis voor de werking van Glinster.

Kinderen die hoge strijd meemaken zetten zich heel erg in om de spanningen te doen zakken, bij zichzelf en of hun ouders. Soms zetten ze zich in en zwengelen daarbij de strijd aan. Kinderen die zich machteloos en hulpeloos voelen, cijferen zichzelf weg en vervreemden van hun ouders als die strijd groot is of lang duurt. 

Kinderen die aangesproken worden op hun inzet zijn, naar mijn ervaring en die van de ouders die ik begeleid heb, weerbaarder

Daarom wil ik je doen nadenken over 5 ideeën die je misschien beter niet doet als je kinderen ingezet worden in de strijd.

België is een van de zwaarst getroffen landen wanneer het gaat over parentale burn-out
(Knack, maart 2021)

De westerse landen, die vaak een individualistische cultuur hebben, zijn het zwaarst getroffen door het fenomeen van uitputting (burn-out) bij ouders. België scoort bijzonder slecht en bevindt zich in de top 3 van zwaarst getroffen landen.

Wat is een ouderlijke burn-out? Wat kan je helpen hierbij?

Door de vele emoties die de ruzie en spanningen tussen ouders met zich meebrengen, verzanden ouders nog dieper in erg lastige patronen. Deze patronen kunnen ervoor zorgen dat je in een jarenlange strijd komt. Na een tijd ga je op overleefstand staan.

Naar mijn ervaring zitten deze patronen het spreken en de toenadering tot elkaar als ouders in de weg. Dit kan het maken van een ouderschapsplan of regeling in de weg zitten.

Ik leerde het idee over 'veilig eiland' kennen van Peter Rober (gezinstherapeut KULeuven) tijdens een workshop over parentificatie. Dat is wanneer een kind de zorg opneemt voor een ouder, omdat die niet voor zichzelf en de kinderen kan zorgen.

Maar kinderen kunnen hier veerkrachtig doorkomen, als er veilige eilandjes voor hen zijn. Dit zijn plekken waar ze zichzelf kunnen zijn en als kind zorgeloos spelen. Deze eilandjes werken als een buffer, die kinderen helpen bij de problemen die ze tegenkomen op hun pad.

Na een scheiding moeten er regelingen gemaakt worden tussen de ouders voor de kinderen. Maar hoe doe je dat als de ruzie en spanning torenhoog oplopen? Dat is best ingewikkeld, soms onmogelijk.

Regelmatig belanden daar vragen over in mijn mailbox, zoals "Ik vond jouw website en vind zoveel herkenbaarheid. Nu wil ik een ouderschapsplan maken volgens parallel ouderschap. Heb jij daar een voorbeeld van?"

Parallel ouderschap kan je niet in een ouderschapsplan zetten, maar het kan je wel helpen om een goed ouderschapsplan op te stellen.

Deze blog schreef ik vanuit mijn systemisch denkkader als antwoord op de vraag van een leerkracht waarom ze dubbele oudercontacten moeten organiseren en ouders niet op een geciviliseerde manier uit elkaar kunnen gaan.

Het wisselmoment of overdracht bezorgt veel ouders en kinderen in een complexe scheiding hoge stress.

Sowieso is het wisselmoment al lastig na een echtscheiding die zonder conflicten verloopt. De kinderen moeten wennen aan de verandering van thuis en gewoontes, hun spulletjes heen en weer wisselen.

Ik zie ouders hierdoor vaak in een kramp schieten. Jij bent hélemaal van slag want je voelt je machteloos als ouder. Je vrienden en familie geven je advies. Van de ene moet je strenger zijn, volgens de andere zachter. Dit probeer je uit en dat helpt even. Maar het probleem blijft. Je voelt je vastzitten in een onoplosbare situatie.

Het is één ding om zelf met de moeilijke situatie om te gaan, maar je kinderen zien lijden, dat is héél moeilijk geweest. Zo vertelde Steven Laureys op Radio 1.

Na zijn vechtscheiding ging neuroloog Steven Laureys door een erg moeilijke periode. Dat hij zijn kinderen ook onder de breuk zag lijden, vond hij bijzonder zwaar. Ondertussen heeft laureys een nieuwe partner en raakte hij er dankzij meditatie en yoga weer bovenop. Maar zijn scheiding ziet hij nog steeds als een falen, zo vertelde hij.

"Hoe kan ik nu co-ouderschap doen met een ex die mij van alles beschuldigt/verwijt/tegenwerkt...?"

Herkenbaar? Nou, ik begrijp je. Na het uit elkaar gaan als partners, moet je als ouders verder. Terwijl er in de relatie heel wat gebeurd is. Terwijl er misschien enorm veel pijn, verdriet of woede is tussen elkaar als ex-partners. Wat kan je dan doen?

Bij de meeste scheidingen komen ouders tot een manier van samenwerken als ouders die leefbaar is. Ik werk met een klein segment, waarbij het spreken met elkaar als ouders hoge stress geeft. Ik leer ze ontsnappingspunten te vinden naar meer welzijn voor hun kinderen, zonder samenwerking van de andere ouder. Deze ouders ervaren véél druk om toch maar te kunnen spreken met elkaar.

Er bestaan heel wat verwarring in de samenleving rond de overgang van 1 kerngezin naar 2 gezinnen.  Parallel ouderschap is een vorm van co-ouderschap die minder gekend is , toch doet deze vorm  het heel goed voor ouders die kampen met conflict met de andere ouder.

Ik zie hoe ouders zo hard hun best doen om toch maar met de andere ouder overeen te komen. Over hobby's, huiswerk, kleine en grote zorgen van de kinderen uit te wisselen met elkaar. Dat dit niet lukt, kan aanvoelen als een falen.

Survival-modus is een stand waarin ons lichaam schiet als reactie op stress of gevaar. Deze modus beschermt ons en helpt ons in leven te blijven. Maar het is niet bedoeld om er langere tijd in te blijven. Als we er langere tijd in blijven, dan begint er van alles met ons te gebeuren en krijgen we allerlei klachten. Hierover had ik een gesprek met Ellen Vercauteren. Zij helpt mensen uit de survivalmodus naar een comfortzone.

Je vraagt jezelf af “Wat is dat nu, parallel ouderschap?” Je hebt het gehoord van een kennis, een hulpverlener of door zelf te gaan zoeken op internet. Hoewel parallelouderschap veel ingewikkelder werkt dan ik hier op de website kan vertellen, wil ik je hier graag enkele inzichten delen.

Via een gemeenschappelijke cliënt leerde ik Jeroen Prossé kennen. Hij is psycholoog gespecialiseerd in narcisme. Hij kwam ook op bezoek en hij vertelde heel gepassioneerd over zijn werk. Toen kreeg ik een uitnodiging voor zijn boekvoorstelling van zijn eerste boek: "De twee werelden van Kleine Beer".